Hij vloekt binnensmonds: "Hoe kan ik zo werken?"
Driftig boent hij de ronde afdruk welke het zojuist gevallen kopje heeft achtergelaten op de tafel weg, zoals hij het zijn moeder zo vaak had zien doen. Zijn oude moeder, die tot het laatste moment van haar mopperige leven teleurgesteld werd door haar zoon: een sloddervos die nooit iets bereikt had in het leven, vond ze. Hij raakte dan ook vastbesloten haar te laten zien dat hij wel netjes kon zijn en zeker in staat was om iets – wat dan ook – te bereiken.
“Een opgeruimd huis is een opgeruimd hoofd,” pleegde ze vaak te zeggen. Hij probeerde haar gedachtegoed nu zo goed mogelijk in stand te houden, hetgeen hem goed afging, al was er niemand die hem dat vertelde. Eigenlijk had hij daarmee ook iets bereikt, maar dat ervoer hij niet zo. Nee, hij wilde nog ergens naam in maken, iemand zíjn, maar wie? En uiteindelijk lag het zo voor de hand dat hij er eerst voorbij had gekeken.
Het was tijdens het opruimen van moeders kamer dat hij haar boekenkast leeg ruimde en in dozen stopte. Haar hele leven had ze boeken verslonden en plots wist hij wat hem te doen stond: hij zou er ook één schrijven! Hij zou eraan beginnen en het tot het eind volhouden, in de geest van zijn moeder die zelfs nu ze uit de tijd was weggegaan nog tegen hem leek te mopperen. Tenminste, zo af en toe verbeelde hij zich toch echt haar stem nog te horen.
De weken na dit besluit tuurde hij uren naar het maagdelijk witte papier dat hem in de boekhandel zo uitnodigend toeschreeuwde, maar eenmaal op zijn tafel leek te zijn verstomd.
De eerste zin is de belangrijkste, zo had hij ergens gelezen en dus meende hij hieraan veel aandacht te moeten besteden, maar telkens leek het hem niet goed genoeg. De ene keer waren het te veel woorden, dan weer was een zin veel te kort. Nietszeggend of alles onthullend. Inspiratieloos, dat was het: inspiratieloos en het woord zou hem niet meer loslaten.
Z’n hele leven had hij gewoond in het opgeruimde huis aan de stille straat in het dorp waar nooit iets gebeurde. Inspiratieloos stond synoniem voor zijn leven en hij zou op zoek moeten naar bezielende ingevingen. Hij besloot na enig nadenken dat hij daarvoor op reis moest. Weg van het nette huis, ver weg van deze buurt. En zo vertrok hij, op ik geloof dat het een donderdagochtend was. Hij trok eenvoudigweg de deur achter zich dicht, stapte in zijn auto en vertrok.
Het eerste hotelletje waar hij een kamer nam, was ergens in de vorige eeuw gebouwd in een klein dorpje aan de kust. Vanaf zijn kamer zag je tussen de bomen door nog net de Noordzee, die met witte, schuimende koppen op het strand aanstormde. Na een lange wandeling kon je even op adem komen in een van de restaurants waar ze voortreffelijke visgerechten met uitstekende wijnen serveerden en waar de bediening nog wist wat het woord ‘gastvrij’ betekende. Je kon er in alle rust, verzonken in je eigen gedachten, over de zee staren tot aan de horizon en met een beetje fantasie keek je zelfs nog verder, voorbij de einder. Je kon stiekem luisteren naar de conversaties van andere gasten aan de belendende tafeltjes. Gesprekken die het leven en de liefde als onderwerp hadden.
Maar hij bleef op zijn kamertje met uitzicht, zwoegend op die ene eerste zin.
Het was zojuist, toen hij het bureaublad schoonmaakte, dat er iets borrelde en hij voelde dat hij op het punt stond nu, na alle pogingen, eindelijk iets magistraals te schrijven. Het zou die ene zin zijn, die paar verzamelde woorden die het begin van de rest van zijn leven zouden moeten inluiden. En oh, wat zou zijn moeder trots op hem zijn geweest.
Behalve zijn schrijfblok en een pen is zijn bureau leeg. Geen memobriefje met daarop in een haastig handschrift onverwachte ingevingen, bang ze te vergeten. Geen paperclipje, potlood of gummetje. Geen tabaksresten, de laatste koffiekring weg gepoetst. Nu kan hij werken en hij laat zich op het oude stoeltje ploffen dat met veel gepiep en gekraak zijn gewicht opvangt. Hij haakt zijn vingers in elkaar alsof hij een gebed wil doen, maar beweegt zijn handpalmen van elkaar af. Een luidde ‘knak!’ van zijn vingerkootjes bezorgt hem dat bevrijdende gevoel waarna zijn linkerhand met liefde, teder bijna, de pen opneemt. Een luidde bons op de deur belet hem om de punt van de pen op het papier te drukken. Verstoord kijkt hij op.
“Huishouding,” klinkt een opgewekte vrouwenstem.
Hij staat op, zo wild dat zijn stoel achterover valt en hij baant zich met grote passen een weg naar de deur om deze te openen.
“Uw kleren meneer,” zegt ze vriendelijk terwijl ze hem de klerenhanger aanbiedt met daarop in plastic verpakt zijn gereinigde kostuum. Hij grist ze uit haar handen en sluit zonder een blijk van dank de deur, zich de moeite besparend dit zachter te laten klinken dan zou kunnen, maar het is al te laat: zijn inspiratie is door de open deur weggewandeld en hoe lang hij ook nog naar het papier staart, het komt niet meer terug. En zo besluit hij om verder te reizen.
Al na een kwartiertje rijden doet niets in de omgeving nog vermoeden dat de kust dichtbij is.
Het boomloze landschap van hoge duinen en zand op de straten verdween uit zijn binnenspiegel terwijl het saaie, grijze asfalt zich voor hem uitstrekte. Hij vraagt zich niet af waar naartoe; weet alleen maar het waarom van zijn reis en rijdt vastberaden naar het oosten, waar hij zich wil verstoppen in de bossen en absolute stilte, om zich te wijden aan die ene, alles bepalende zin. Het begin.
Hij reist door steden en langs dorpen waarvan hij nog nooit de naam hoorde terwijl een veranderend landschap aan zijn autoramen voorbij glijdt, zijn blik naar voren gericht. Hij stopt na ongeveer twee uren te hebben geluisterd naar niets anders dan het monotone zoemen van zijn wielen. Het is bij een klein hotel met een lege, door oude eiken omzoomde parkeerplaats.
Het gebouw lijkt er altijd te hebben gestaan, al weet hij dat niet zeker omdat hij er nooit eerder is geweest. Tevreden kijkt hij om zich heen, terwijl de wind het blad van de eiken zachtjes doet ruisen en in de verte het gehamer van een specht klinkt.
De hotelier – een oude en kleurloze man die zijn beste jaren al een tijdje achter zich heeft – wijst hem z’n kamer. Het is op de tweede verdieping aan de achterzijde van het gebouw.
Aan de linkerzijde, in het midden tegen de muur, staan twee door een nachtkastje van elkaar gescheiden eenpersoonsbedden. Er tegenover staan een klein bureautje en een stoel. De van licht eikenfineer gemaakte lambrisering vertoont groezelige vlekken: afdrukken van te ruste gelegde hoofden en graaiende handen, maar het beddengoed is schoon en de toiletruimte ruikt naar een fris schoonmaakmiddel.
Op de blauwe vloerbedekking naast het bed tekent zich een roestkleurige vlek af. Er is duidelijk op gepoetst en geboend in een poging deze te doen verdwijnen, hetgeen heeft geresulteerd in een vage, maar in omvang grotere vlek dan oorspronkelijk. Hij kijkt er net lang genoeg naar om het de gastheer te doen opvallen.
“We kregen het er niet helemaal uit,” verontschuldigt de man zich en zijn stem klinkt bijna samenzweerderig als hij verder vertelt: “Er is op deze kamer een man vermoord. Door een jaloerse vrouw,” voegt hij eraan toe.
“Zo?” zegt hij omdat hij verder niets weet te zeggen.
Wanneer je het de hotelier zou vragen dan zou hij je vertellen dat er een ongemakkelijke stilte volgde. De beide mannen staan er wat verloren bij op die hotelkamer met z’n geschiedenis en uiteindelijk is het de gastheer die de stilte verbreekt: “Misschien wilt u liever een andere kamer, bij nader inzien?”
Hij mompelt: “Ja," zo onduidelijk dat je het zelfs als je dicht bij hem stond niet kon verstaan. Het is het langzaam knikken van zijn hoofd dat ervoor zorgt dat de oude man hem begrijpt en voorgaat naar de naastgelegen kamer. Nadat hij deze deur had geopend en hem de sleutel heeft gegeven laat hij hem alleen achter op de kamer die, op de roestkleurige vlek in het tapijt na, identiek is aan de eerste.
Tevreden kijkt hij uit het raam. Onder hem doen de kleurige parasols van het terras hem denken aan een lappendeken. Zo één waar zijn moeder hem vroeger in verpakte als hij zich ziek voelde, en een vreemd gevoel van missen welt in hem op. Nee, niet nu, dwingt hij zichzelf en hij probeert zijn aandacht op iets anders te richten. Op de bosrand in de verte waarachter een oudheid schuilgaat. De blauwe lucht erboven waar vliegtuigen als zilveren pennen op hemelsblauw papier witte strepen trekken. Op de stilte die door het open raam doordringt tot in alle hoeken van zijn verblijf.
En zo, aan zijn tafeltje met daarop zijn schrijfpapier, een pen en een sandwich die hij zojuist heeft gekocht, wacht hij op wat er komt. Want dat er een ingeving gaat komen, daarvan is hij overtuigd. In de verte kucht iemand, terwijl hij langzaam kauwt op een hap van zijn broodje. De liefde waarmee zijn snack is klaargemaakt, de overdaad aan eerlijke en verse ingrediënten ontgaan hem. Zou iemand hem al hebben kunnen wijzen op de pure smaak van de biologische kaas of het heerlijk verse tomaatje, dan nog zou hij onverschillig zijn schouders hebben opgehaald. Hij heeft immers alleen maar honger en dus is elk broodje goed genoeg.
Gedachteloos bijna veegt hij de kruimels van zijn witte vel papier dat voor hem op het tafeltje ligt, de pen in zijn knoestige hand. Klaar om te kunnen reageren op die plotselinge inval.
Het is laat die dag als hij na weer een onvruchtbare middag zich realiseert dat hij na het broodje van vanmiddag niets meer heeft gegeten of gedronken. Hij besluit – omdat het met het schrijven toch nog niet wil lukken – om in het hotel te dineren. Beneden is het echter stil. De receptie is verlaten en in het – wat later de ontbijtzaal blijkt te zijn – restaurant is de verlichting reeds uit. De oude eigenaar geniet buiten van het laatste restje zon van die dag, nippend aan een beslagen glas gevuld met helder, koel bier.
“Eten?” vraagt de man verwonderd. “Nee, alleen ontbijt meneer. Voor een warme maaltijd, tja… daarvoor moet u naar het dorp.”Het was niet eens door wat de man zei. Niet zijn exacte woorden, maar misschien meer door de manier waarop hij ze uitsprak, dat hij plotseling vanuit een bijna niets wist hoe zijn begin zou zijn. Met een ruk draait hij zich om en loopt terug het gebouw in. Schoorvoetend eerst, maar hij versnelt zijn pas en voorbij de balie zou je gezegd hebben dat hij aan het hardlopen was.
Hij sprint de trap op, omhoog terug naar zijn kamer, maar in zijn haast verstapt hij zich. De bal van zijn voet balanceert enkele seconden op de afgeronde rand van de laatste tree en glijdt er dan vanaf. Hij verliest ondanks het wilde maaien van zijn armen zijn evenwicht en slaat met een ijselijke kreet, die door het hele hotel te horen is, achterover en stort tree voor tree helemaal naar beneden waar de marmeren vloer geen mededogen kent.
Een wit velletje papier wordt door een windvlaag opgetild, om na een seconden durende tocht op het zachte tapijt neer te komen, juist wanneer de zwarte limousine het terrein verlaat.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten